Celal Toprak: Yine bir tatil gününde bir aradayız.Genelde tatil günlerinde farklı farklı konular için sizlerle bir araya geliyoruz. Bu defa konumuz enerjiyle ilgilidir. Sevgili Muratın da önerisiyle birlikte bir toplantıdayız. Hani eğitim şart diyoruz ya enerji de şart öyle bir noktaya gelmiş durumdayız. Şimdi Uluslararası Enerji ve Çevre Fuarları kapsamında değerlendiricez bugün olan toplantımızı. Bu aradada bir orada bir konferans var inşallah o konferanslar dizisi içinde bu ekiple bir konferans yapabiliriz düşüncesi içerisindeyiz. Önce bu etkinlikle ilgili bir bilgi alalım istiyoruz. M ile başlayan herkesi bu etkinliğe dahil etmişler. Murat, Merve, Meral. M ile başlamayan bir arkadaşımız vardı onada Mustafa ismini koyduk. Şöyle yapalım Meralden başlayalım aynı arkadaşlar devam etsin önce fuarla ilgili bilgi versinler sonrasında enerjiyle ilgili konuşalım. Enerjiyle ilgili bilgilenelim, yenilenebilir enerji konusunda Türkiye nereye gelmeli ya da gelmelimi gelmemelimi bunları konuşmaya çalışacağız. Sizinle başlayalım şöyle kısa bilgiler halinde.

Meral Baysal: Öncelikle hepiniz hoşgeldiniz. Ben Meral Baysal ? proje satış yönetmeniyim. Bu yıl yirmi ikincisini gerçekleştireceğimiz 27-28-29 Nisan tarihlerinde olacak olan fuarımızı İstanbul Fuar Merkezinde gerçekleştireceğiz. Fuar 1994 yılında aslında kojenarasyon kongresi olarak başlıyor ve sekiz yıldan sonra butikleşerek fuar haline geliyor. 2012 yılı itibariyle İstanbul Fuar Merkezi haline geçiyoruz. Son üç yıldır da İstanbul Fuar Merkezinin 9,10 ve 11. salonlarında fuar ve konferanslarımızı gerçekleştiriyoruz. Bununla ilgili sizlerin sormak istedikleri bir şey varsa cevaplıyabilirim.

Celal Toprak: Şöyle yapalım soru kısmını en sona bırakalım. Şöyle bir giriş yapmış olalım. Gördüğünüz gibi ismi m ile başladığı için bu etkinlikte yer almış bir arkadaşımız. Murat ne şanssız bir adam ben bilseydim ismimin tercihini öyle yapardım bu etkinlikte yer alırdım. Evet diğer arkadaşımıza söz verelim.

Merve Göz: Merhaba ben diğer m yani Merve organizasyon yönetmeniyim. Bu konferansları düzenliyorum. Konferanslarımız 22 senedir düzenli devam ediyor. Bakanlığın yoğun talep gösterdiği, 19 derneğin enerjiyle ilgili talep gösterdiği bir konferanstır. Yaklaşık 40 oturumumuz oluyor. 20 tanesi teknik oturumlar daha çok firmaların sunum yaptıkları 20 tanesi de kurumların, derneklerin bakanların sunum yaptıklarıdır. Açılışımızda bakanımız, enerji çevre komisyonu başkanları, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK)başkanı yer alıyor. Konuyla ilgili bir şey sormak isterseniz not alıp daha sonrasında cevap veririm.

Celal Toprak: Bu etkinliğin kordinasyonunda Uluslararası Güneş Enerjii Topluluğu Türkiye Bölümü (GÜNDER) Genel Sekreterine verelim sözü kime verirsek sözü daha iyi olur diye. Hocam yardımcı olun bize. Hocam bir enerji zirvesi yapacaktı onu engelledik buraya getirdik. Bundan sonra enerjiyle ilgili çalışmaları burada bizimle beraber yapacaklar. Hocam teşekkür ederiz, geldiğiniz katıldığınız için. Diğer ekibide aramıza bekliyoruz çalışmayı iptal ettik ya ekibide olduğu gibi buraya alalım diyoruz. Efendim şimdi Ulusalararası Enerji ve Çevre Fuarı önemli biraz önce arkadaşların söylediği gibi aslında başlangıç itibariyle çok iddialı değildi ama bugün geldiği nokta itibariyle Türkiyenin hatta dünyanın dikkatini çeken bir aktivite haline gelmiştir. Bu kapsam dahilinde değerlendirmeler yapacağız ama sadece buna bağlı kalmayacağız yenilenebilir enerjiyi de konuşacağız belki Murat burada birkaç cümle katkıda bulunabilir. Adı m ile başladığı için Muratıda konuşturalım.

MuratÖzer :Öncelikle diğer m olan Mehmet Bey’e teşekkür ediyorum böyle bir organizasyonu gerçekleştirdiği için bize böyle bir fırsatı verip bizi buraya çağırdığı için. Bizim uzun yıllardır EGD ile iyi bir ilişkimiz var. Burada ben tekrar Celal abiye teşekkür ederim. Çünkü 5 yılı aşkın bir süredir beraberiz ve dönemsel olarak farklı farklı dönemlerde bir araya geliyoruz. Hatta sizlerde biliyorsunuz zaman zaman bu toplantıların sonunda çıkan bazı kararlar Sayın Milletvekillerimizin aracılığıyla meclisede taşınıyor hatta bakanlarımıza iletiliyor STK’lar (Sivil Toplum Kuruluşları )aracılığıyla gittiğinde de zaman zaman bir şeyler elde edebiliyoruz. Sağımda bir dernek solumda bir dernek var. Bir tarafı finansı destekliyor, diğer tarafı soların Türkiyedeki geleceğini destekliyor. İki başkan arasında oturunca bana da söyleyecek pek bir şey kalmıyor onlar gerekeni söyleyecektir bu şansı bize verdiğiniz için tekrar teşekkür ederim.

Celal Toprak: Efendim çok teşekkür ederiz. Biraz önce sevgili Muratın ifade ettiği gibi zaman zaman burada alınan bu kararlar sadece milletvekilleri sayesinde meclise gitmekle kalmayıp o kararlar ışığında Sebit’in (Sebit Eğitim ve Bilgi Teknolojileri) yönü yeri değişebiliyor. Burada konuşulanlar asla boşa gitmiyor verdiğiniz katkı değerlendirilecektir düşüncesini sizlerle paylaşmak isterim. Şimdi aramızda bir milletvekili dostumuz var gerçekten enerji konusunu iyi bilen isimlerden biri kendisi inşallah bu dönem mecliste enerji meselesini pozitif olarak yukarı çekmede katkıları olacaktır. İsterseniz herkes konuşsun en son sözü size verelim, isterseniz ön açılış gibi sözü size verelim nasıl isterseniz. Burası bir aile ortamı bir tur atalım bir aile üyesi olarak görüyoruz bizde sizi bir tur atalım sonrasında size dönelim. Özellikle STK’lar Türkiye’nin enerji politikaları hakkında ne düşünüyorlar şöyle bir tur atalım sonrada genel bir değerlendirme için size söz verelim. Şöyle STK’lardan başlayalım .

Emre İdemen :Merhabalar ismim Emre Mustafa tabikii bugün Mustafa ismimi kullanıcam. Şuanda Yabancı Yatırımcılar Derneğini (YASED) temsilen buradayım tekrar teşekkür ederim. Şahsen yüksek elektrik mühendisi olmam sebebi ve yenilenebilir enerjinin teknolojik boyutuyla ilgileniyor olmam ve YASED yönetim kurulu üyesi sıfatıyla ülkemize ileri teknoloji itibar eden yenilenebilir başta olmak üzere güneş, rüzgar, bio ve bunun benzeri enerjilerin getirimini sağlamaya çalışıyoruz ama öte taraftan derneğimizin şuanda aramızda bulunmayan Bay Mario dernek yönetim kurulu başkanımız birinci hedefimiz uluslararası arenada ilgili dünyada Amerika kıtasıda dahil olmak üzere bütün derneklerle iletişim bu derneklerin alt kollarındaki finans kuruluşlarının Türkiye coğrafyasında enerji yatırımlarının cazibesi halinde onlara çeşitli sunumlar ve ikili iş birliği protokolları veya anlaşmalarını imzalama niyeti içerisindeyiz bununla alakalı Avrupa Birliğinde hem Belçikada hem de İsviçrede iki ayrı protokol imzaladık. Ben şahsende Asya bölgesinde de önemli girizgahları olan bir kişi olmam sebebiyle biraz önceki sohbetimizde söyledim hani bu güzel bir haber diye sizle paylaştım. Şuan hem Çin hem de Tayvanda 200 MWgüneş sandralinin fonlamasıyla ilgili son aşamaya gelinen bir anlaşma var bu yılın sonuna doğru Türkiyedeki ilgili yatırımın içinde ortaklık yapmak isteyen bu yatırımları yabancı sermayeyle buluşturmak isteyen nadide şirketlerimizi bu fonlarla buluşturacağız. Tekrardan teşekkür ederim.

Celal Toprak: Türkiye açısından fon bulmanın zor olduğu bir alan tabi. Ben çok konuşmayayım bu konuyu Günder’e vereyim sözü.

Faruk Telemcioğlu: Merhaba ben Faruk Telemcioğlu. GÜNDER’in Genel Sekreteriyim. Kısaca Türkiyedeki güneşin durumuyla ilgili konuşacağım. Aslında dünyada bununla ilgili çok fazla söylenecek şey yok. Türkiyedeyse bu gelişiyor. 2014’te 40 MW bir kurulum vardı. Geçen sene 250 ile kapattık yaklaşık 7 kat.    Biz bunun bu sene yaklaşık 7 kat kadar daha artacağını düşünürsek yaklaşık bu da 1500 MW denk gelir. Bunun anlamı şu 1.5 milyar euronun piyasaya akması demek tabii bunu bazı arkadaşlarımız çok iyi bilir bu paranın bir kısmı yurtdışına gidiyor bizde çok fazla yerli üretim yok teknolojinin başlangıç noktası taklit ve montajdır. Bununla ilgili bakanlığında sektöründe çalışmaları var. Tabii güneş enerjisinin sakıncası yok mu var biz bunu sadece gündüz alabiliyoruz bir takım araçlarla bunu takviye edebiliriz. Bir takım kombinasyonlarla hibrit sistemler yapabiliriz. Bunu ortadan kaldırmak için. Tabii siz gazetecisiniz bilmiyorum ne kadar haber değeri var ama Türkiye de yürütülen bir çok proje var bu projelerden çok kısa bahsetmek istiyorum. Haber yapılıp kitlelerede yayılması gerekiyor. Bunlardan birincisi Yenilenebilir Kaynak Alanları ayırıyor hükümet şuanda. Biliyorsunuz 600 MW lisans anlaşması yapıldı. Bu işler uzun sürüyor biliyorsunuz. Karapınarda 3000 MW’lık , Vanda 2500 MW’lık ve Adana Ceyhanda da 1000 MW’lık alanı Sanayi Bakanlığı özelleştirdi. Şuanda Karapınar hazır ama diğerlerinin işlemleri devam ediyor. Bütün altyapısını hazırlayacaklar ve buralar lisanslı ihaleler için kullanılacaklar. Artık sağda solda insanların arazi araması gerekmiyecek. Bunun önemli bir gelişme olduğunu düşünüyoruz. Lisanssız kurulumlarla ilgili projeler var bir 2500 MW’lık başvurular var lisanssızlarda halledilince geriye çatılar kaldı. Şuanda çatıların hepsi boş biz enerji bakanlığının desteğiyle birlikte Çatı Projesi diye bir projeye başladık. Bunu finansmanla ilgili bölümü hakkında bir toplantı yapıldı. Çeşitli finansman modelleri var mesela Türkiyede büyük bir kuruluşun şöyle bir teklifi var. Serbest tüketici olan 150 TL’nin üzerinde elektrik tüketimi olan çatısını bana versin o 150 tl olan elektiriği ben ona 100 tlye vereceğim on yıl sonrada bu panelleri ona bırakıp gideceğim ben diyor. Bu bir model bu model İngiltere, Amerikada da uygulanmış. Çatılar önemli bir husus sadece evlerin çatılarını düşünmememiz lazım organize sanayinin de çatılarını düşünmeliyiz. O çatıların yapılamayışının bir takım yasal nedenleri var. Bunu komisyonada arz edebiliriz. Biz çatıları kullanmalıyız. Bugün İsviçrede Avusturyada bir tane arazi kurulumu yok hep çatı şeklindeler. Almanyada yüzde 65 çatı. Biz elektriği Güney Doğuda üretip taşımayı İstanbulda yapıyoruz. Bu yükü maliyeti kayıpları önlemeliyiz. Bunun hem istihdama önemli katkısı var hemde yatırım halka yayılmış olur adil bir yatırım olmuş olur çok küçük miktarlarla yapılmış olur. Çatı Projesi önemli bir projedir. Tarım Bakanlığının iki projesi var. Bu proje başladı. Siz yatırım yapacağınız zaman 500 bin euronun yüzde 65’ini devlet size hibe veriyor Avrupa Birliği fonu. Tabii biz bu işi neden bu kadar çok savunuyoruz o kurulun içindeyiz. Çünkü burada yerli panel kullanma zorunluluğu var. Yerli ve ya Avrupa Birliği olacak. Burada yaklaşık 800 milyon euroluk bir para var kullanılmazsa bu para gidecek. Herkes proje yapmalı bunu duyurmalıyız ve bu para geri gitmemeli. Tarım Bakanlığının bu kapsamda nüfusu 10 binden az olan belediyelere yüzde 100 hibesi var. Haziranda başlayacak bu da küçük belediyeler elektrik parası ödemesinler biliyorsunuz 2017 sonu itibariyle sokak aydınlatmalarını da belediyeler ödeyecek. Nüfusu 10 binden az olan belediyelere yüzde 100 hibe bu sadece 42 ilde var bu Tarım Bakanlığının olduğu. Bunun anlatılması lazım. Yaklaşık 3 yıl önce anlatılan bir proje vardı. Orman köylerinin elektriğinin güneşten sağlanması iki hafta önce Dünya Bankası tarafından onaylandı. Bu yıl içerisinde 4 tane orman köyünün tüm elektriği güneşten sağlanacak şekilde proje yapılacak bitirilecek eğer bu başarılı olursa yaklaşık 300 orman köyüne bu sistem kurulacak. Bu tür projelerle güneşin önünü açabilmeliyiz. Tabi güneş yenilenebilirler içinde çok önemli . Şuan dünyada istihdam olarak 7.5 milyon kişi yenilenebilirde çalışıyor bunun üçte biri güneşte. Yani istihdamı en fazla arttıran güneş. Bunun dışında daha bir çok proje var topluma yayılması gereken sosyal sorumluluk projesi kapsamında olanlar bunlar. Mesela çok küçük bir örnek vereyim. Ankara Islahevine 2 tane güneş dershanesi kuruyoruz orada kalacak o sınıflar çocuklara bir yıl boyunca güneşi anlatacağız daha sonrada üye iş yerlerinde işe sokma garantisi veriyoruz. Yürütülmesi gereken destek verilmesi gereken çok proje var. Amacımız sadece güneş.

Celal Toprak: Yanınızda Nezihe hanım var belki kentsel dönüşümle sizin çatı projesini birleştirebilir. Belki Sayın Vekilimde bunu mecliste gündeme getirebilir. Kentsel dönüşüm yapılan yerlerde çatısına güneş paneli konuluyorsa atıyorum vergisinde bir indirim olması gibi bir şey olabilir teşvik etmek için. İnşaat platformu belki bunu gündemine alabilir Nezihe Hanım.

Nezihe Kılınç: Çok güzel bir konuya parmak bastınız. Faruk Bey konuşurken bende inşaat sektörüyle ilgili neler yapılabilir diye düşünüyordum. Her zaman enerjiyle inşaat konuşuluyor. Bunların hepsi birbiriyle ilişkili konular. Aşağı yukarı aynı şeyleri düşündük büyük bir proje kentsel dönüşüm herkesin iyi bildiği iyi odaklandığı ucu bucağı çok geniş bir konu herkes bir şeyler yapıyor iyi ya da kötü ama bunu enerjiylede bir araya getirip hayata geçirmek en önemlisi sizinde bunu söylediğiniz gibi bunu Ankaraya taşımak lazım. Tabikii kentsel dönüşümde zaman zaman Ankaradan destek görüyor görmüyor birde buna enerjiyi katınca ne hale gelir bilemiyoruz. Baştan önlem almak lazım kentsel dönüşüm yapılırken yapıları dizayn ederken.

Senem Gençer: Merhaba ben Senem GençerAlternatifenerji.com platformundan. Kısaca tanıtayım biz Alternatifenerji.com olarak bu masanın etrafında olan herkesin ilgilendiği konulara bir miktar dokunuyoruz. Hem güneş enerjisi, hem yeşil binalar, elektrikli araçlar gibi konular hakkında yayın yapan dijital bir platformuz ama aynı zamanda çeşitli etkinliklerimiz oluyor zaman zaman sektörel hatta EGD ile planladığımız etkinliklerimiz var. Ben bu etkinliği düzenlendiğiniz için hem YAPDER’e hem ICCI’e hemde tüm katılımcılara ve Sayın Milletvekilimize teşekkür ediyorum. Ben bu toplantının asıl konusunun bir enerji devrimini hatta bir vizyon devrimini olduğunu düşünüyorum. Artık dünya çok değişiyor devrim kelime olarak gözümüzü bu kadar korkutmasın ama adapte olunması gerekene bir süreç. Ben 9 senedir güneş enerjisi sektöründeyim. 2008-2009 yıllarında petrol fiyatları yükseldiğinde biz insanlara yatırımınızı güneş enerjisine yapın dediğimizde bize gülüyorlardı. Şimdi petrol fiyatları artsa yenilenebilir enerji kaynakları yatırımlarının minimum arttığını okuyoruz düştüğü zamanda arttığını okuyoruz. Çünkü artık yenilenebilir enerjinin fiyatı o kadar düştü özellikle güneşte. Şimdi baktığımız zaman hem ekonomik olarak hem felsefi olarak gittikçe yatırımın yapılabilir olduğunu görüyoruz. Bu masa etrafındaki bütün medya mensuplarından, STK’lardan ricam bu dönüşümü gözden kaçırmamaları Türkiyede bu değişimin önünün açacak biraz daha fazla yayın yapalım, halka bunları daha fazla öğretelim, devletten destek istemek için daha fazla yol açalım. Çünkü halktan gelen tüm talepler bir şekilde yukarıda da karşılığını buluyor elbette etik ve doğru olduğu sürece. Hükümette elbette temiz enerji için destek vermeye devam ediyor. Bütün medya yayın kuruluşlarının destek vermesini rica ediyorum.

Doğan Can Beşikçi: Merhabalar ben Doğan Can Beşikçi Marmara Üniversitesinde makine mühendisliği bölümünde yüksek lisans yapıyorum. Burada Prof. Dr. Tanay Sıdkı Uyarı’ı temsilen geldim birkaç konudan bahsetmek istiyorum. Biz ilk olarak herkes gibi yenilenebilir enerjiyi destekliyoruz. Bunun yüzde yüz yenilenebilir enerji olabileceğine inanıyoruz. Belli yıllarda hedefler konuluyor bunlar güzel şeyler ama hocamın çok meşhur bir sözü vardır. Sigarayı ya içersiniz ya içmezsiniz bu yüzden ya yüzde 100 yenilenebilir enerji olur ya hiç olmaz. Çünkü yüzde 30 olduğunda yine doğaya yine zarar vermiş olursunuz. Biz hocamla daha çok enerji tesislerinin üreticilere büyük tesislerde değil daha küçük çaplı çiftlikleri olanlar, besicilerin bioenerjilerinin toplanabileceği tesislerin olması konusunda çalışmalar yapmaya çalışıyoruz. Kısa bir süre önce Avrupa Birliği hibe programından bir proje aldık onunla ilgileniyoruz. Lisanssız üretimlerde devletin biraz daha destek sağlamasını istiyoruz.Hibe programlarını arttırmasını, lisanssız üretimi biraz daha desteklemesini talep ediyoruz. Rüzgar , güneş gibi kaynakların avantajları olduğu gibi dezavantajlarıda var mesela geceleri güneşten elektrik üretemiyoruz. Bunu desteklemek için depolama teknolojileriyle bu dezavantajı kapatabiliriz ama bu da bir noktaya kadar yapılabilir. Belki biz bu çalışmaları üniversitelerde biraz daha yaygınlaştırarak bunlarla ilgili destek, hibe programları oluşturabiliriz. Belki bu tarz bir sey hükümetinde kendi takvimine alınabilir diye düşünüyorum. Teşekkür ederim.

Celal Toprak: Tanay Hocama çok selamımızı iletin lütfen. Kendisi gerçekten bu konu hakkında Türkiyede önemli çalışmalar yapıp uluslarası platformlarda Türkiyeyi temsil eden isimlerdendir kendisi.

Atilla : Ben Mustafa Atilla Mustafa ismim bugün konuldu. ICCI ekibindenim satış direktörüyüm. Herkese teşekkür etmek istiyorum buraya geldiğiniz için. Türkiye yenilenebilir enerji konusunda çok geride kaldığını düşünüyorum. Değerli katılımcılar ve bizlerin sayesinde Türkiyenin daha iyi bir geleceğe geleceğini düşünüyorum.

Celal Toprak: Muratcım teşekkür ediyoruz sana Sebitle ilgili sizinle kaç senedir çalışıyoruz. Sebit sayesinde bir çok şey öğrendik. Bilişim, yazılım vs çok büyük bir payın var. Küçük bir payın olsa bile düşünsenize türkiye 80 milyon herkesin küçük bir payının olduğunu milyon yapar. Gerçekten büyük bir payın var. Yazılım Sağlayıcıları Derneğini biz tanıdık onlarda bizi tanıdılar. Kamoyuna onların dertlerini biz anlattık şimdi bakanların danışmanlığını yapıyor Doğan Bey. Yazılımı bakanlık kavramış vaziyette işin ilginç yanı bu yazılım önemli diye bakanın danışmanı bununla ilgili birşeyler yapalım diye ihracatla ilgili diye söylüyor. Burada çok önemli bir payı Sebitte yazılımcılar için özel bir bölüm açıldı. Aynı şey enerjide de olacak 5 yıl sonra yenilenebilir enerji şurdan şuraya geldi diye Muratında bunda katkısı vardı diye söyleyeceğiz. İyi şeylerde söylenmeli hep kötü şeyleri söylememeliyiz. Tüketiciler Derneği Başkanına söz vermek istiyorum. Tüketiciler Derneği Başkanı geçen günlerde kazıklanıyordu. Nasıl olduğunu anlatsana Aydın Abi neşelenelim biraz.

Aydın Ağaoğlu :Teknoloji geliştikçe enerji kaynaklarımızda çeşitleniyor ve insanlara daha yararlı hale geliyor. Teknoloji geliştikçe mağduriyetlerde değişiyor. Geçen gün cep telefonum çaldı kulladığım kredi kartlarından INGBank aradı numarasını tanıdım. Bir robot çıktı karşıma dediki: Sayın Aydın Ağaoğlu onların standart bir konuşma tarzı var biliyorsunuz. Şu numarayla başlayan kredi kartınızda şüpheli işleme rastlanmıştır bu işlemi iptal etmek için tuşlayın dedi. Bir sonraki işlemde 16 haneli kredi kartı numaranızı girin dedi kuzu gibi girdim. Robot sesiydi yani güvendim girdim belkide çok iyi bir taklitçiydi. Cep telefonunuzu giriniz dedi onuda girdim tam son haneyi giriyordum kendi kendime beni arıyan benden numaramı isteyen bir yapı olabilir mi dedim telefonu kapattım. Hemen tekrara bastım numarayı çevirmedim karşıma gerçek banka çıktı. Çalıntı ihbar yok biz sizi aramadık dedi araştırın şüpheli işlem yok dediler. Kartı kapatın dedim. Çünkü 10 denemede bulacak bir hane kalmıştı . Bankalar Birliğine gittik ekip olarak vatandaşlar dolandırılıyor bende direkten döndüm dedim. Bir önlem alalım dedim. Sizde bütçe bol dedim bir şeyler yapalım dedim. 56 sayfalık bir kitapçık çıkartmışlar 10 sayfadan sonra bayıldım. Bilgisayar mühendisliğine gönderdim bir hoca yazmış heralde kimse bunu okumaz dedi. Şimdi 20 maddede uyarıcı başlıklar yaptık ama inanın ki çözümsüsüz bankadan,türksattan şöyle tıklayın bizim çekilişimize katılın sahtekarda bunu biliyor. Turkcell fatura yolladı ben Turkcelle kırgınım o zamanın parasıyla 300-400 tl fatura gönderdi hattım var ama kullanmıyorum. Büyük bir fatura gösterdi tıkladım virüs kaptı antivirüsle mücadele ediyorlar. Enerji insanlar için üretilir tüketilsin diye depolansın saklansın diye değil. Tüketiciler olarak bu konuda çok az bir bilgiye sahibiz. Sayın Vekilim elektrik faturalımızı dahi daha okuyamıyoruz. Ben geçen gün televizyonlarda çıktım anlattım. Elektrikte zam var, şu para şu parası bu para bu parası diye. Ben anlattım ama ben bile anlayamadım . Sosyal medya da aynen bunuda yazdım. Tüketici kayıp kaçak bedelini kesinlikle reddediyor. Sayın Vekilim mecliste sorarlarsa söyleyin 21 tane özelleştirilmiş dağıtım şirketi neden kaçağı kovalasın. Nasılsa tüketiciden o para geliyor. Vatandaş her zaman haklı olmasa da bu konuda çok haklı. Tüketici 50 tl kullanıyorum 95 tl fatura ödüyorum diyor canınızı sıkmamak için bunlar çantamda çıkartmıyorum. Yenilenebilir enerji de sektör olarak kesinlikle düşürülmemeli. Çevreyi kirletmektense zor işlere girelim geleceğimizi zorlaştırmayalım. Beni dinlediğiniz için teşekkür ederim.

Selman Gezer : Merhaba ben Selman Gezer Enerji Ticareti Derneği Genel Sekreteriyim (ETD). Aslında bizim çok yenilenebilirle alakamız yok. Bizim için ürün olan aslında elektrik. Ben özellikle buraya katılmak istedim bizim başkanımız SANKO Enerji Genel Müdürü Cem Aşık onlar aslında yenilenebilir de ciddi kapasitesi olan bir şirket kendi adına burada olmamızı istedi. Konuyla alakalı olarak aslında enerji ticareti, piyasalarıniyi işlenmesinin serbest, şeffaf bir rekabetin oluşmasını yenilenebilirle en önemli ortak noktası belki de finansman konusudur. Çünkü Mario Beyle biz daha önceden ETD’de beraber çalışmıştık. Her zaman savunduğumuz şeyde budur. Literatürde de araştırdığımızda aslında belirsizlik öngörülemezlik ve piyasalara müdahale bu ilk etapta olumlu gelebilir ama bu sürdürülebilir bir şey değildir. Bunun en net örnekleri Almanya gibi ülkelerde görülür. ETD olarak savunduğumuz piyasaların serbest,şeffaf rekabetin oluşması ile yenilenebilir enerjinin böyle bir alakası var. ETD olarak biz çok fazla reklama dönük bir dernek değiliz. Yeni konular hakkında bilgi üretme, Türkiyenin enerji konusunda gelmesi gerektiği noktalara gelmesini sağlama şuanki sorunlara çözüm üretme çalışmaları yapıyoruz. Demin bahsedildi yenilenebilirin sürdürülebilirliğinde sorunlar olabiliyor. ETD olarak çok direkt alanımız olmasada yenilenebilir kimsenin karşı olmayacağı bir alan.

Serpin Alparslan: Böyle bir toplantıya beni davet ettiğiniz için çok teşekkür ederim. Şuanda aldığım notlarda ben şunu görüyorum: Dünyada ne kadar kullanıldığına baktığımda Çin 67.7 gigawattla birinci olarak yer alıyormuş. Hocama bu ne kadar diye sorduğum zaman 67 milyon megawatt ediyor dedi. Biz ne kadar gerideymişiz ne kadar üzüldüm bu zamana kadar bunu işlemeyişimiz bir fonda yer almayışımız burada STKlara ve hükümete çok iş düşüyor. Bir numara Çin, iki numara Amerika , üçüncüsü Almanyaydı. Biz burada bir gigawatt bile kullanamıyoruz. Ben medya sektöründeyim bunun bizlerede bu kadar yoğun bir şekilde bize aktarılmamasınında buradaki arkadaşlarımızda buluyorum suçu bu çok üzücü bir durum.

Celal Toprak : Seni üzmek için çağırdık biz buraya. Hiç değilse sen üzül ama çok tatlı 2 kızın üzülmesin. Onlar yenilenebilir enerjinin kullanıldığı Türkiye’de yaşasınlar ve dışa bağlı enerjiyle ilgili politikalara mahkum kalmasınlar.

Ahmet Coşkunaydın: Ben Ahmet Coşkunaydın sokaktaki adamı temsil ediyorum. Gündeme getireceğim sorularda cehalet akarsa affınıza sığınıyorum. En çok merak ettiğim Türkiye’nin güneş enerjisi potansiyeli nedir? Benim ölçüm kaç Keban buna cevap verebilecek olan var mı? Ben bir zamanlar basından duymuştum ben o sıralar Rusyadaydım Tübitak desteğiyle güneş enerjisiyle yemek pişirmek için ocak sistemleri yapıldığını duymuştum daha sonrasında googledan baktım ama bulamadım yaygınlaşmamıştı neden böyle oldu ? Hep soru soruyorum ama uzmanlarını buldum sormak isterim. Biz güneş enerjisi potansiyeli bakımından kaçıncı düzey zenginiz ? Teşekkür ediyorum.

Celal Toprak: Ahmet Abi soruları ortaya attı soruları üstüne alınıp cevap vermek isteyen olursa cevabını bekliyoruz. Birde Ahmet abiler hep Keban örneği veriyorlar onlar Demirel döneminin gazetecileri oldukları için örneğini veriyorlar. Sokaktaki adamım deyip kazık soruları soruyorlar.

Prof. Dr. Güngör Keşçi : Merhaba ben Prof Dr Güngör Keşçi. İstanbul Arel üniversitesinde uluslararası ticaret ve finans bölüm başkanıyım. Öncelikle ETD Genel Sekreterinin bahsettiği yenilenebilir enerjiyle ilgili sürdürülebilirliğiyle ilgili yanlış beyanını düzeltmek istiyorum. Sürdürülebilirlikte enerji özellikle kömürde birkaç yüzyıl devam edebilecek bir enerji kaynağı. Petrol ve gaz 10 yıl sonra bitecek kömür ve nükleer enerji aynı zamanda fosil yakıtlarına yönelik enerji kaynakları tüketici açısından sürdürülebilir değildir. Sürdürülebilirlik açısından eğer şunu söylemek istiyorsanız gündüz güneş var gece güneş yok bu anlamda söylüyorsanız onunla ilgili dünyada enerji depolama sistemleri geliştirildi. Gündüz bir taraftan enerjiyi tüketiciye verirken bir taraftanda enerji depolama sistemleriyle bir günün dört katı şeklinde enerji depolanabiliyor dolayısıyla enerji depolama sistemleriyle güneşin ve rüzgarın dalgalanma diye düşündüğümüz enerji kaynaklarını depolama sistemleri geliştirildi. Güneş dünyamızın etrafında sürekli olarak var, rüzgar sürekli olarak var bunlar tabiatın bize sürekli olarak verdiği enerjiler. Çok sayıda güneş enerjisinden yararlanıyoruz. Bunun için güneşin göründüğü zaman enerji verilebilirliği düşünülmemesi gerekir panellere ulaşıyor radyasyon dediğimiz hücrelere ulaşıyor enerji ortaya çıkıyor. Hem elektrik enerjisine çeviriyor hem ısı enerjisine çeviriyor. Özellikle güney sahillerinde güneşin ısısından yararlanılmakta. Bir yandan elektrik enerjisi için kullanılabilir bir taraftan güneşin enerjisiyle evlerin sıcak su enerjisini karşılayabilirler. Dünyada bütün ülkeler yenilenebilir enerjiyi destekliyorlar. Türkiyenin de bu konuya önem vermesi gerekiyor. Yapılan araştırmalarda bir ülkenin enerjisinin yüzde 100’nün yenilenebilir enerjiyle olabileceği tespit edildi. Yenilenebilir enerji konusunda yatırım yapmalıyız yatırım yapılınca doğalgaz, kömür vs ihtiyacımız olmayacak. Ödemeler dengesi açığı olmayacak fazlası olacak. İstanbulun hava kirliliği çok fazla ve küresel ısınmaya neden oluyor bu hava kirliliği bu şekilde yaşamaya devam edersek hava kirliliği arttıkça küresel ısınma devam edecek. Güneş enerjisi konusunda lisans demiştiniz. Devlet destek olacağının yanında engel olmaya çalışıyor. Devletin hükümetin desteklemesi gerekiyor üstüne lisans parası alıyor.

Celal Toprak: Sayın Milletvekiline söz vermeden önce son birkaç söz alalım.

Ahmet Müstehdinoğlu:Öncelikle teşekkür ediyorum buraya davet ettiğiniz için. Benim adım Ahmet Müstehdinoğlu. Ortadoğu Enerji şirketinden katılıyorum. Şirketimizin yenilenebilir enerji adına çalışmaları var. Çöp gazından elektrik üretimi alanında sandrallerimiz var, jeotermal sandrallerimiz var ve yenilenebilir enerji sektörünün her alanında olmaya çalışıyoruz. Aynı zamanda güneş enerjisi sektörünü takip ediyoruz. Şimdi benim özellikle söylemek istediğim jeotermal ve biokütle kaynaklı sandrallerin kapasite faktörleri oldukça yüksek şuan yenilenebilir enerji kaynaklarına yapılan yatırımların daha çok biokütle ve jeotermal kaynaklı sandrallerin geliştirilmesi yönünde olmasına gerektiğine inanıyorum. Aynı şekilde güneş enerjisi alanıda çok önemli. Lisanssız elektrik üretim alanı faturaların düşürülmesi alanında önemli herkesin kendi elektriğini üretmesi ücretin düşmesi anlamına geliyor. Enerji depolama konusundada düşüncelerim var. Kapasite faktörü önemli. Elektrik enerji faturaları geçen gün bir istatistik yayınlandı en çok elektrik faturası veren ülkeler Almanya ve Danimarka bunun nedeni yenilenebilir enerji alanında yaptıkları yatırımlardır. Almanya güneş enerjisi alanında Danimarkaysa rüzgar enerjisi alanında yatırımlar yapmaktadır. Dolayısıyla güneş enerji sektöründeki dalgalanmaları sağlayamayan bir yapı olduğu için bunu şuan ki teknolojiyle enerji depolamanın montajıdır. Fakat enerji depolama sistemlerinde teknoloji depolama emekleme aşamasında. Güneş enerjsi, Rüzgar enejisi karşılayacak şekilde değil.

Celal Toprak : Bu bir anda patlayabilir mi ?

Ahmet Müstehdinoğlu: 5-10 sene içerisinde olabilir.

Celal Toprak: Çok yakın bir süre bu.

Ahmet Akın : Öncelikle çok teşekkür ederim böyle bir organizasyonu düzenlendiğiniz için. Bütün kurumalar emeği geçen herkese teşekkür ediyorum. Gerçekten enerjinin hayat olduğunu vazgeçilmez olduğunu sürdürülebilirlik olduğunu günümüz hayatımızın devamı olduğunu hayatımızın vazgeçilmezi olduğunu üstüne basa basa söylüyoruz. Bakın çok değerli bilgiler aldım notlar aldım. Kendi adıma çok faydalandım. Ben kendimi size kısaca tanıtayım. Ben Ahmet Akın Balıkesir Milletvekiliyim. Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanımızın Baş Danışmanı olarak yer alıyorum. Siyaset yeri değil ama hükümetin yaptığı çıkar odaklı yanlış enerji politikalarından kurtulmak için karşınızda aslanlar gibi bir savaşçı var. Bunun için tüm Türkiye’yi dolaşıyorum. Lafa gelince yenilenebilir enerjiyi destekliyeceğiz. Lafa gelince yenilenebilir enerji olanaklarımız çok yüksek diyorlar fakat maalesef şuan gördüğüm kadarıyla Türkiye enerji bağımlılı açısından yüzde 72-75 dışa bağımlı. Üretimimizde de yüzde 75 fosil kaynaklarına bağımlıyız. Hem yenilenebilir enerji kaynaklarının önünü açalım hemde yatırım yapacak olanlara dur bekle diyoruz. Teşviği ya da böyle yatırımları desteklemeyi lafta yapıyorlar. Çok güzel bir ekip kurduk başında benimde başında bulunduğum. Sizlerin fikirlerinden yararlanmak isteriz. Bizim burada her yaptığımız çalışma geleceğimiz için çok önemli. Güneş kapasitemiz çok fazla biz bunu kullanamıyoruz. Hedefimizi önce insan için koymamız gerekiyor. Enerjide de sanayide de kendimize yetiyor olmalıyız. Kendi imkanlarımızı kullanmamız gerekiyor. Türkiye çok değerli kaynaklara sahip bunları kullanmamız gerekiyor. Geleceğimiz çocuklarımız için bir şeyler yapmalıyız. Amacımız gerçekleri ortaya koyarak yenilenebilirin önünü açmak. Yurtdışına bağımlı olduğumuz için ipimiz onların elinde. CHP olarak biz memleketimizi tezek yakanlara değil bu memleketin kaynaklarını kullananlara emanet edeceğiz. Geçen hafta kayıp kaçak oranlarını anlatmak için mecliste söz aldım. Bununla ilgili mücadele veriyorum. Türkiyenin ayıbı bu bu şirketler özelleştirilmiş bu hizmeti verenler bunu takip etmeli. Meclistede söyledim siz kasaptan et alırken tartı parası ödüyormusunuz ödemiyorsanız başkalarının yaptığı kayıp kaçağıda ödemek zorunda değilsiniz. Kayıp kaçak Türkiyenin ayıbı bu hırssızlığı yapanlara dur demeliyiz. Faturalarını ödeyenlere bu bedeli yüklemek yanlıştır. Böyle bir ortamda olduğum için çok mutluyum sizlerin desteğini almaktan çok mutlu olurum. Burada konuşulanları not ettim ekibimle bu konu hakkında çalışmalarımızı yapmaya devam edeceğiz. Beni buraya çağırdığınız için çok teşekkür ederim.

Abdullah Temel : Beni bu etkinliğe davet ettiğiniz için teşekkür ederim. İsmim Abdullah Temel sanayiciyim. Günlerdir toplantı yapmaktayız kafam şuan çok karıştı. Hiç bu kadar kendimi verdiğim bir toplantıyı hatırlamıyorum. İş hayatımızın en önemli konularını tartışıyoruz herkes bir ucundan tuttu inanılmaz bir konu çıktı ortaya. Yaklaşık 20 yıldır bu elektrikle mücadele eden bir kişiyim elektrikle ilgili çektiğim sıkıntıları kendi penceremden bakarak aktaracağım sizlere. 40 yıllık bir sanayici olarak elektrikten çektiğimi hiçbir şeyden çekmedim. Dün başımıza gelen bir olayı anlatacağım sizlere. Sabah 08.30 da fabrikaya giriyorum elektrikler gitti benim şirketimde 250 kişi çalışıyor yaklaşık 80 elektronik makine var. İnanırmısınız her seferinde 10 bin dolarlık bir makine yandı. Esas sorunumuz elektriğin nasıl verileceğini Türkiye öğrenemedi bununla ilgili toplantılar yaptım ama beni en çok üzen eski Enerji Bakanı hemşerim Taner Yıldızla birbirimize girdik. Faruk bey var onu günlerce fabrikada yatırdım en sonunda bir rapor hazırladı başbakana götürdüler en sonunda benim bölgemi biraz daha düzelttiler. Benim bölgemi ben mücadele ettiğim için düzelttiler ama Türkiyeyi düzeltemediler. 20 yıl önce bana elektriği nasıl veriyorlarsa bugünde öyle veriyorlar hatta daha kötü. Benim problemlerim çok başınızı ağrıtmak istemiyorum hepinize teşekkür ediyorum.

Celal Toprak: Bugün Abdullah abi kısa tuttun. Aslında Abdullah abiye bir dokun bin işit. Birgün sorun yok diyip eleştirmediğin günü hasret ve özlemle bekliyorum Abdullah abi. Aşağı yukarı ana fikir ortaya çıktı. Türkiye’nin durumu ortaya çıktı. Bu konu hakkında yenilikler yapılması gerektiği hatta devrim yapılması gerektiği ortaya konuldu. Bütün bunları Nisan ayındaki zirvede bu ekip olarak değerlendirmek istiyorum. Bugünden yarına neler değişti ya da değişmedi değerlendirmek isteriz. Böyle bir birinci tur yapmış olduk. Eksik bıraktığımız bir nokta varsa son birkaç cümle alıp kısa süre içerisinde toplantıyı sonlandırmak istiyorum.

Faruk Telemcioğlu: Güneşle ilgili konular olduğu için kendimi konuya dahil etmek istiyorum. Kaç Keban olur dediniz buna cevap vereyim. Kebanın gücünü bilmiyorum ama Türkiye’nin elektrik üretme gücü tarım alanlarını çıkartın, ortmanı da çıkartın sadece verimsiz alanları düşünün 500 gigawatt yani 500 bin megawatt. Eğer derseniz Türkiye’nin tamamını güneşten karşılayalım 50 km 50 km bir alan Bilecik kadar bir alan tüm elektriği karşılar. Gece gündüz anlamında sürdürülebilirliği sağlar. Bu konuda çok şanslıyız mesela yemek pişirme evet var daha çok afrikada kullanılıyor. Çünkü bizde doğalgazı o kadar çok kullandılar ki buna gerek duymuyorlar. Anadolu sadece su ısıtma amaçlı kullanılıyor. Bu biraz tasarruf bilinci amaçlı aslında sorunumuz burada. Geleceğe yatırım amaçlı bir şeyler yapılmalı. Şuan güneş enerjisi neden önemli bir konu konuşuluyor 2009 dan günümüze kadar güneş enerjisi için gerekli aletler materyaller ucuzladı bu yüzden önemli bir konu halinde. Hükümetin enerji alanında 2023 hedefleri 5000 bin megawatt geçiyor ne derece uyguluyorlar bilemiyorum. Senem hanımda iyi bilir bugün biz 12-13 bin megawattı rahat sağlayacak durumdayız. Her şey size bağlı oluşturduğunuz farkındalığa bağlı. İnsanlara bunu anlatıp onlar tarafından farkındalığın yaratılması önemli.

Katılımcı:Enerji çiftçisi kurulması. Almanyada gördüm ben bunu hem çitlik kuruyorlar. Enerji sandralleri kuruyorlar atık için aynı zamanda devlette teşvik veriyor ürettikleri enerji adına. Doğalgaz yerine biogazı veriyorlar. Jeotermal bakımından ülkemizin batısında çok ilerlemiş bulunmaktayız. 600 700 megawatta ulaştık. 500 megawattlık proje daha var. Ülkemizin doğusunda daha çıkarılmamış yatırımlar alanları var.

Celal Toprak : Enerji çiftçiliği ilginç bir projeymiş. Hergün yeni şeyler öğrenmeye devam ediyoruz. Toplantımıza son verelim. Çok önemli şeyler konuştuk. Biz o kadar kötü değilizdir diye düşünmek istiyorum. Bir cumartesinizin sabahını aldık sizden. Nisan ayında yapacağımız toplantıda jeotermal ya da enerji çiftçiliği konsepti kısa bir yazı alalım. Önemli bir açılış yapıldı. Ben 30 yıldır tren kaçırma haberi yapıyorum artık treni kaçırma haberi yapmak istemiyorum. Trene zamanında binelim bu sefer. Serpil üzülecek kızlarıda üzülecek.

Mehmet Gözcü: Bu günü bizi ayırdığınız için teşekkür ederim. Bu toplantı sonunda bir sonuç bildirgesi kitapçığı çıkacak herkese tekrar teşekkür ediyorum. Toplu bir fotoğraf alalım.